۱-۲-۱ انگیزش
یکی از عوامل تاثیر گذار بر عملکرد تحصیلی، انگیزش[۱] می باشد. انگیزش به عنوان یکی از التزامات تحصیلی محسوب می شود که به نشانگان رفتاری، هیجانی، شناختی دانش آموز و وابستگی او به تحصیل ارجاع داده میشود .کاملا واضح است دانش آموزانی که انگیزه ای برای موفقیت ندارند، سخت کوش و پر تلاش نخواهند بود. در حقیقت تعدادی از محققان بیان داشته اند که علاوه بر تاثیر مستقیم انگیزش بر پیشرفت تحصیلی، تعدادی از عوامل از طریق تاثیر انگیزش بر پیشرفت تحصیلی تاثیرگذار میباشند. در هر حال فهم و درک انگیزش دانشآموزان ساده و آسان نیست (براننیگان[۲]، ۲۰۰۴) .
یکی از نظریه های قابل قبول در مورد انگیزش، نظریه اهداف می باشد. در این نظریه فرض شده که دو نوع انگیزش برای پیشرفت کردن وجود دارد. دانش آموزان با اهداف عملکرد محور [۳]، تمایل به اثبات کردن شایستگیهایشان از طریق گرفتن نمره خوب یا عملکرد خوب در مقایسه با دانش آموزان دیگر دارند. از طرف دیگر دانش آموزان با اهداف تکلیف محور[۴]، از طریق گرایش به افزایش دانش در یک موضوع یا لذت بردن از یادگیری، برانگیخته می شوند. تحقیقات نشان می دهد دانش آموزانی با اهداف تکلیف محور، به اتخاذ تکالیف چالش برانگیز و راهبردهای شناختی تمایل بیشتری دارند و احتمالا به طور اساسی، هم در مدرسه و هم به عنوان یادگیرنده، با نشاط تر می باشند (آندرمن[۵]، ۱۹۹۷) .
محققان، علاوه بر این اهداف، تعدادی از اهداف را در دانش آموزان شناسایی کرده اند که سومین جهت گیری اهداف تحصیلی، اجتناب از کار می باشد. جایی که دانش آموزان سعی می کنند، میزان تلاش شان بر تکالیف را کاهش دهند( داوسون[۶]، ۲۰۰۱) . همچنین دانش آموزان اهداف اجتماعی دارند که بر انگیزش آنها به موازات اهداف تحصیلی شان تاثیر گذار می باشد. “آندرمن”[۷] (۱۹۹۷)، چهار نوع از اهداف اجتماعی را شرح داد که شامل تایید اجتماعی، پذیرش اجتماعی، همبستگی اجتماعی و منافع اجتماعی می باشد. تحقیقات با روش کیفی بیان داشته اند که جهت گیری اجتماعی با پیشرفت تحصیلی در ارتباط می باشد. ولی متاسفانه بیشتر تحقیقات صرفا بر جهت گیری های قبلی متمرکز هستند( کاپلان[۸]، ۲۰۰۲) . “داوسون” (۲۰۰۱) عنوان کردند که بسیاری از مطالعات برای شناسایی انگیزش دانش آموزان، از رویکردهای پیشین بهره برده اند. در حالی که این روش ها از زمانی که به حیطه و توصیف اهداف محدود شده است، بینتیجه می باشد. آنها در عوض لیستی از اهداف را از طریق مصاحبه و مشاهده دانش آموزان تهیه کرده و سپس نتایج آن را طبقه بندی نمودند و اظهار داشتند که دانش آموزان ویژگی هایی از چهار نوع جهت گیری متفاوت از اهداف را نشان دادند که شامل : اجتناب از کار، وابستگی اجتماعی، مسئولیت اجتماعی و علاقه اجتماعی می باشد.
[۱] -motivation
[۲] -Brannigan
[۳] -performance goal orientation
[۴] -task goal orientation
[۵] -Anderman
[۶] -Dowson
[۷] -Urdan
[۸] -Kaplan